Archive for June, 2010

Güney Lübnan – Sidon ya da Sayda

Thursday, June 17th, 2010
SIDON

Sidon Deniz Kalesi / Sidon's Sea Castle

Beyrut”un yaklaşık 50 kilometre güneyine, Lübnan”ın üçüncü en büyük şehri olan, Akdeniz kıyısına kurulmuş Sidon”a doğru yola çıktık. Beyrut”un güneyi ve devam eden bazı bölgeler tamamen hizbullah kontrolündeki yerler. Ufak bir mola verip, birkaç fotoğraf çekmek için duruyoruz bu yerlerden birinde. Gerek fotoğraf makinası gerekse yabancı olmamız sebebiyle hem şoförümüz olan hem de orada bize rehberlik eden Ömer bölgenin tehlikeli olduğunu ve fotoğraf faslını kısa tutmamız konusunda uyarıyor bizi.

Ölüm

Ölüm

Hemen hemen her duvarda bir portre ve her dükkanda bir lider portresi asılı. Yol boyunca çoğu elektrik direğinin üzerinde kocaman kocaman portreler göze çarpıyor, son savaşta hizbullah adına savaşıp ölenlerin resimleri bunlar. Bir an insan kendini açık hava mezarlığında ölülerle beraber yürüyor gibi hissediyor. Yaşamanın değil ölmenin kutsal sayıldığı, yaşatmanın değil öldürmenin geçer akçe olduğu ve “kahraman olmanın” bir diğer anlamının “ölmek” olduğu bir coğrafya burası. Ölüm her adım başı kutsanırken portrelerle, yeni ölüler aranıyor sokaklarda…

Sidon Beyrut”un güneyine düşen ve Lübnan”ın üçüncü büyük şehri olan bir kıyı şehri. Fenikelilerden, Asurlulara, Babillilerden Helenlere, Romalılardan Pers imparatorluğu”na, Memlüklerden Osmanlı”ya kadar bir çok devletin yönetimi altında bulunmuş, birkaç kez yerle bir edilmiş (sonuncusu Moğol istilası) bir yerleşim yeri. Sidon ismi Fenikelilerden kalma ama Arapça ve Türkçe”de şehrin ismi Sayda.

Denizcilik ve balıkçılık ekonominin ana unsuru olmuş hep. Balıkçılık demişken iç savaşa dair şu anekdotu da paylaşalım.

Lübnan iç savaşının (1975-1990) nasıl ve neden başladığı kimsenin tam olarak anlamadığı bir şey olsa da nedenler konusundaki tartışmada Sidon şehrinin de bir yeri var. Lübnan iç savaşına giden süreçte Sidon şehrindeki bir olay iç savaşın da fitilini ateşleyen olaylar arasında. 1975 yılında hükümetin Lübnan sahillerinde balıkçılık ve avlanma konusunda bir şirkete tanıdığı geniş haklar ana geçim kaynağı balıkçılık olan Sidonluların tepkisini çekmiş. Tepkiler sokak gösterilerine dönüştüğünde ise olanlar olmuş. Gösterilere liderlik eden zamanın Sidon şehri belediye başkanı Maaruf Saad”ın Lübnan ordusunun açtığı ateşte yaralanıp daha sonra da ölmesi bir dizi şiddet olayını beraberinde getirir.* Takip eden aylarda da diğer şehirlerdeki şiddet olaylarıyla beraber artık tam 15 yıl boyunca devam edecek olan Lübnan İç Savaşı başlamıştır.(* Political Leaders of the Contemporary Middle East and North Africa: A Biographical Dictionary, Bernard Reich, 1990)

ben

ben

Sidon Kalesi

Sidon Kalesi

Sidon şehrinde hemen sahilde göze çarpacak tarihi bir yapı var. Sidon deniz kalesi (Sidon”s sea castle). 1228 yılında haçlı seferleri sırasında haçlılarca yapılmış bir kale. Kale inşa edilmeden önce aynı alanda Fenikelilerin Melkart tapınağının yıkıntıları varmış. (Melkart -ingilizce Melqart Fenikelilerin güneş tanrısı). Kale bir ada üzerine kurulup bir geçit ile anakaraya bağlanmış durumda. İlk geçit haçlı seferleri sırasında yapılmış olmasına karşın şu an hala kullanılan geçit restore edilmiş hali. Kule ve ana giriş dışında çok da sağlam kalmış bir yapı değil ama yaklaşık 800 yıllık bir tarihin üzerinden Akdenizi izlemek güzel.

Ziri Adası

Ziri Adası

Kalenin hemen 1-1.5km açıklarında ise Ziri adası var. Ziri adası uzunlamasına ve ince bir ada. Eski zamanlarda sidon limanı için dalgakıran görevi yaptığı söyleniyor. Kale üzerinden baktığımızda genelde insanlar o civarda yüzüyordu.  Yerel halkın genelde piknik yapmak veya yüzmek için kullandığı ufacık bir ada. Adaya ulaşmak için bir bota binmek yetiyor ama ada bize çok cazip gelmediğinden olsa gerek sadece uzaktan bakmakla yetindik.

Bunların dışında hemen kalenin karşısında şehrin çarşısı başlıyor. Kalabalık, ufacık yüzlerce dükkandan oluşan çok da bakımlı olmayan bir yer. Trafik, insanlar, elektrik kabloları herşey içiçe, kalabalık, dar.  Hengamenin eksik olmadığı bir yer çarşı/pazar alanı.

Kaleden Görünüm

Kaleden Görünüm

Çarşı içi

Çarşı içi

Birşeyler satan bir teyze

Birşeyler satan bir teyze

Refik Hariri Posteri

Refik Hariri

Duvarlarda -Lübnan”ın birçok yerinde olduğu gibi- dev Refik Hariri -Lübnan”ın eski başbakanlarından, 2005″te bombalı bir suikaste kurban gitti- resimleri olmasının bir nedeni ise Hariri”nin doğum yerinin Sidon kenti olması.

Nahr al-Kalb Vadisi ve Jeita Grotto

Eğer bir gün yolunuz Beyrut”a düşerse, Beyrut”un kuzeyinden yaklaşık 18 km”lik bir yol katederek ulaşabileceğiniz Nahr al-Kalb Valley yani Köpek Nehri vadisini mutlaka ziyaret edin. Çünkü bu bölge aynı zamanda Lübnan”ın en önemli doğal güzelliklerinden olan “Jeita Grotto” mağaralarına da ev sahipliği yapıyor. Jeita Grotto kabaca iki bölümden (alt ve üst mağara) oluşan ve yazılı tarih öncesi evrede de yerleşim izleri barındıran tamamen doğal yollardan oluşmuş, sarkıtlar, dikitler, sütunlar ve erimiş ve çeşitli biçimler almış kayalar ve bir de yeraltı nehrinden oluşan devasa bir mağara.

Jeita Grotto - Giriş

Jeita Grotto - Giriş

Nahr al-Kalb Vadisi

Nahr al-Kalb Vadisi

-

Taş Duvarda Aşk

The Guardian of Time

The Guardian of Time

Jeoloji bilgim sınırlı olduğundan ne tür malzemenin ve ne gibi olayların bu harika mağarayı oluşturduğunu anlatabilmem pek mümkün değil ama şunu da belirtmek gerekir ki bu mağara dünyanın yeni yedi doğal harikası (New Seven Wonders of Nature) için finale kalmış 28 yerden biri. Alt mağara bir nehre de ev sahipliği yaptığından(bu nehir aynı zamanda Beyrut”un temiz su kaynaklarından birini oluşturuyor) dolayı orayı gezmek ancak ve ancak botla mümkün. Gönül bu harika mağaradan çekilmiş fotoğrafları da burada paylaşmayı arzu eder di ama ne yazık ki kurallar gereği fotoğraf çekimi yasak ve girişte fotoğraf makinamızı dışarda bırakmak zorunda kaldık. Jeita Grotto ile ilgili resimlere ve diğer bilgilere http://www.jeitagrotto.com/ adresinden ulaşabilirsiniz.

Şanslı güvercin

Şanslı güvercin

Gelecek yazıda Kuzey Lübnan şehirleri Byblos ve Tripoli yazısı ile -ve zaman olursa Beiteddine şehri üzerine yazarak- devam edelim…

Bir sonraki günlük yazısına kadar, hepimizin yandaki güvercin kadar şanslı olması dileğiyle…