Ünlü Alman tiyatro adamı Bertolt Brecht Nazi”lerin iktidara yürüyüş sürecini “Arturo Ui”nin Önlenebilir Yükselişi” adlı oyunla anlatır. Oyunun ismi ile bir gerçeğe özellikle vurgu yapar Brecht : Nazilerin yükselişi kaçınılmaz bir durum değil, önlenebilir bir yükselişti. Hitleri Arturo Ui ile, Alman sermaye sınıfını da karnıbahar tröstü ile eşdeğer kılarak söyler söyleyeceğini Brecht. Şimdi oturmuş, doküman formatları/standartları üzerine yazacak iken aklım yine tiyatroya kaydı. Hayra alamet olmasa gerek.

Konumuza yani doküman formatlarına dönelim biz. Open Document Format – ODF“nin 2006 mayıs itibariyle ISO standardı olarak kabul edilmesi ertesi Microsoft kendi doküman formatınında ISO standardı olması için elinden geleni ardına koymuyor, hummalı bir çalışma içinde görünüyordu. Bu konuda günlükte daha önce çiziktirdiklemiz hikayeyi özetliyor: ODF versus OOXML ve ODF versus OOXML (2).

2 Eylül 2007 tarihinde ISO üyeleri Microsoft firmasının Office Open XML formatının ISO standardı olup olmamasını oylayacaklar. Dolayısıyla bir yanıyla çok önemli bir oylama. Aynı alanda ortak bir standard yerine iki standard olması ya da olmaması; işte bütün mesele bu.

Oylama süreci yaklaştıkça Microsoft çalışmalarını daha bir yoğunlaştırmışa benziyor. Standard olmasının ileriye dönük ifade edeceği anlamı çok iyi bilen Microsoft bastırdıkça bastırıyor. Ama son yaptıkları “bu kadarda olmaz” dedirtten cinsten. Öncelikle şu oylama işi nasıl olacak ona bakmak gerekiyor. ISO ulusal birimleri Office Open XML”in standard olması konusunda “evet” ya da “hayır” diyecekler. OOXML”in standard olması için oylamaya katılanların %66 sının “evet” demesi ve aynı zamanda %25 inden fazlasınında “hayır” dememiş olması gerekiyor. Oylama kuralları ile ilgili detaylar için şöyle buyurun: http://www.noooxml.org/votingrules

Hali hazırda Çin, Brezilya, Hindistan ve Kanada OOXML”in aleyhinde oy kullanacaklarını beyan etmiş bulunuyorlar. Diğer ülkelerde değerlendirme ve oylarının rengine karar verme sürecindeler. İşte Microsoft”un “bu kadarı da olmaz” dedirten hamleleri bu aşamada ortaya çıkıyor. http://www.ffii.se/pr/2007-08-27-se-ooxml-vote-en.html adresinden de görüleceği gibi taktik hukuki anlamda “falso” içermiyor sonuçta üyelik ücretini yatırıyorlar ve “oy kullanma hakkına haiz üye” oluyorlar ama etik anlamda korsan bir yaklaşım. İsveç ISO birimi (national body) kendi oyunun rengine karar vereceği toplantıya son anda 23 yeni şirket katılıyor. Tesadüf bu ya 23 şirkette OOXML”e evet oyu kullanıyorlar. Benzer bir durum Danimarka”da da yaşandı. Ardından aynı taktik Norveç ISO biriminde uygulandı. (http://blogs.freecode.no/isene/?p=3).

Etraftan uygulamanın çirkinliği üzerine sesler yükselince Microsoft”dan bir yetkili kendi günlüğünde şu mealde bir açıklama yaptı: “Ne var yani. Bizim bu şirketlere para verip komitelere üye yapmamız gibi bir durum söz konusu değil. Bu şirketler kendi menfaatlerini OOXML”de görüp ona göre oy kullanmışlar.” Gel de gülme şimdi. Neyse İsveç”te durum ayyuka çıkınca İsveç standart enstitüsü oylamayı geçersiz ilan etti. (http://www.sis.se/pdf/OOXML0830_Final.pdf)
Microsoft”un bu süreçteki hamlelerinden bir diğeri de IDC şirketine yaptırdığı “Adoption of Document Standards” başlıklı bir anket. Anket”in ilginç bir saptaması ise şöyle :

Organizations do not put emphasis on discussions about the “openness” of standards. Instead, more practical aspects are rated highly: Cost is very important as is the ability to have an easy transition of existing documents to a new standard. This is particularly true for large organizations and organizations in the public sector.

Bu ankete karşılık tekrardan OpenForum Europa adlı kuruluşun Mayıs 2007″da yayınladığı “Dual Standards – More Choice or Less” isimli raporu tekrar okumakta fayda var.

Bakalım Office Open XML”in yükşelişi önlenebilecek mi? 2 Eylül”de oylama sonucu OOXML kabul edilmese bile herşey bitmiyor. Çünkü ISO süreci OOXML”e gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra tekrar eden bir süreç ve Microsoft vazgeçecek gibi görünmüyor.

Güncelleme (04 Eylül 2007) :

Microsoft Fails to Gain Approval for OOXML
ISO : Vote closes on draft ISO/IEC DIS 29500 standard

iyi hafta sonları….